کتابشناخت: روزنامجه صاحب بن عباد و گزارش روزانه او از شهر بغداد
نویسنده
چکیده مقاله:
شکی نیست که بیشتر میراث کهن ایرانیِ پس از اسلام چه به زبان فارسی و چه به زبان عربی، همچنان به شکل نسخههای خطی است و راهی به بازار تصحیح و چاپ نیافته است؛ بگذریم از اینکه بسیاری از این میراثِ چاپ و تصحیحشده به زبان عربی نیز، هنوز به فارسی برگردانده نشده و خوانندة ایرانیِ ناآشنا به زبان عربی، از آنها بیبهره است. یکی از این نوشتههایی که اتفاقاً بیش از نیمسده از تصحیح (گردآوری) آن میگذرد و اندیشههای یکی از شخصیتهای بزرگ ایرانی یعنی صاحب بن عباد را آینگی میکند، کتاب روزنامجه است که از دو جهت ارزشمند است: یکی اینکه گویا صاحب، از نخستین کسانی است که واژة روزنامجه را به معنای امروزینش به کار برده است، دیگر اینکه این کتاب او، احوال و اندیشههای باوری و اجتماعی صاحب بن عباد را در دورهای که کمابیش بیست سال داشته و هنوز به وزارت نرسیده بوده، بازتاب میدهد. در جستار پیش رو نخست به کاربرد واژة «روزنامه» در متون کهن عربی و علت حضور صاحب بن عباد در بغداد و نگارش یادداشتهای روزانة او برای استادش ابن عمید، چشمزد داریم؛ سپس به بررسی تصحیح محمدحسن آل‌یاسین از این کتاب و بخشهایی را که گمان کردهایم وی در کتاب خود نیاورده است میپردازیم. از آنجا که گویا صاحب بیش از یکبار به بغداد سفر نکرده است، میتوانیم همة گزارشهایی را که در پیوند مستقیم او با بغدادیان ذکر شده، بخشی از روزنامجة مفقود او به شمار آوریم. به دلیل دلبستگی صاحب بن عباد به معتزله، فقیهان و متصوفه و گرایش به حضور در مناظرههای علمی و ادبی، وی در بغداد بیش از همه، با این سه گروه نشستوبرخاست داشته است.
منابع مشابه
بررسی دانسته‌‌های طبی صاحب بن عباد بر پایه منابع پزشکی معاصر او
ابن عباد ملقب به کافی الکفاه، ادیب و سیاست‌مدار سده چهارم هجری، توانمند در کشورداری و نظم و نثر عربی بوده است. گزارشهایی از مخالفت وی با پزشکان و دانش پزشکی وجود دارد، اما در عین‌حال نامه‌ای در دیوان رسائل الصاحب مشتمل بر مطالب طبی است و نشان‌دهنده آشنایی نه‌چندان اندک صاحب بن عباد با مبانی طب و اسباب و علامات بیماری‌‌ها. این مقاله با بررسی محتوای رساله یاد شده و تطبیق با منابع پزشکی سده‌‌های...
متن کاملصاحب بن عباد و تأثیر او بر زبان عربی و فارسی
صاحب فردی دانشمند و دانش‌دوست بود، به طوری که در علوم مختلف صاحبنظر بوده است. او شاگردانی را تربیت کرد که بعداً هر کدام به نوبه خود استادی بزرگ در علوم مختلف شدند. صاحب اگرچه ایرانی و فارسی زبان بود، ولی ادبیات عرب را کامل فرا گرفت به نحوی که هم به زبان عربی سخن می‌گفت و هم به زبان عربی کتابت می‌نمود. علاقه وافری به یادگیری زبان عربی داشت و سعی می‌کرد که دیگران هم به این زبان ...
متن کاملبررسی دانسته های طبی صاحب بن عباد بر پایه منابع پزشکی معاصر او
ابن عباد ملقب به کافی الکفاه، ادیب و سیاست مدار سده چهارم هجری، توانمند در کشورداری و نظم و نثر عربی بوده است. گزارش هایی از مخالفت وی با پزشکان و دانش پزشکی وجود دارد، اما در عین حال نامه ای در دیوان رسائل الصاحب مشتمل بر مطالب طبی است و نشان دهنده آشنایی نه چندان اندک صاحب بن عباد با مبانی طب و اسباب و علامات بیماری ها. این مقاله با بررسی محتوای رساله یاد شده و تطبیق با منابع پزشکی سده های می...
متن کاملاقتباس از قرآن و حدیث در شعر صاحب بن عباد
چکیده : در این پژوهش، دیوان صاحب بن عباد، وزیر شیعه مذهب و ایرانی الاصل قرن چهارم هجری که از شاعران و نویسندگان بزرگ این دوره به شمار می آید مورد بررسی قرار گرفته است. اشعار این شاعر، اگر چه در موضوعات مختلفی سروده شده است، اما حضرت علی (ع) و بیان حق مسلم ایشان در جانشینی پیامبر اکرم (ص) مهمترین موضوعی است که صاحب بن عباد، بدان پرداخته است. اقتباس از قرآن و حدیث در شعر این شاعر ، از بارزترین آ...
15 صفحه اولمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 11 شماره 2
صفحات 317- 338
تاریخ انتشار 2019-09-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023